Vaak voelen terminale patiënten zich het meest prettig in eigen, vertrouwde omgeving. Vaak is dit in het eigen huis, daarom krijgen zij graag thuis palliatieve zorg. In dit artikel gaan we wat verder in op hoe palliatieve zorg er daar uitziet en welke hulp en ondersteuning er mogelijk is. Palliatieve zorg kan namelijk ook uitgevoerd worden door zowel naasten ofwel mantelzorgers, thuiszorg of wat meer medische zorg.
Vaak zullen de mensen die het dichts bij de patiënt staan te hulp schieten wanneer dingen niet meer zelfstandig lukken. Denk hierbij aan activiteiten zoals de patiënt ergens naar toe rijden, helpen in het huishouden, aankleden, helpen bij het toiletbezoek en nog talloze andere activiteiten. Deze zorg die de naasten verlenen wordt mantelzorg genoemd.
Wanneer de patiënt in de palliatieve fase zit kan mantelzorg een belastende aangelegenheid worden, niet alleen op lichamelijk vlak maar ook geestelijk. Bij lichamelijk kan gedacht worden aan dat de patiënt zich niet meer zelfstandig kan verplaatsen of dat er dag en nacht zorg nodig is wat ten koste gaat van de nachtrust van zowel de patiënt als de mantelzorger. Het geestelijke gedeelte is vaak wanneer de zorg bij één mantelzorger terecht komt, deze kan dan vaak over van alles gaan nadenken en heeft dan vaak niemand om mee te overleggen.
Gelukkig bestaan er ook middelen om de lichamelijke zwaarte te verlichten, dit zijn hulpmiddelen voor bijvoorbeeld het wassen of verplaatsen van de patiënt. Wanneer de patiënt nog zelfstandig woont kan het ook verstandig zijn om een alarmeringssysteem in te zetten. Om de mantelzorger nog iets meer te ontzorgen kan er ook gekozen worden voor maaltijdvoorziening, en zelfs respijtzorg. Respijtzorg zal dan als tijdelijke vervanging van de mantelzorger komen zodat de mantelzorger zelf even tot rust kan komen.
Naast de mantelzorg kan ook thuiszorg nodig zijn. Verzorgenden en verpleegkundigen kunnen in dat geval van alles betekenen voor de patiënt. Dit gaat van voorlichting geven en gesprekken aangaan tot wondverzorging, pijnbestrijding en hulp bij het aankleden.
Een aantal activiteiten die onder thuiszorg vallen zijn:
Daarnaast vallen er ook een aantal specifieke taken onder de thuiszorg, dat zijn verpleegtechnische handelingen die vaak niet uitgevoerd kunnen worden door mantelzorgers. Ook taken gericht op het geven van advies, instructies en voorlichtingen vallen hieronder, deze worden niet alleen aan de patiënt gegeven maar vaak ook aan familie en vrienden.
Binnen de palliatieve zorg blijft de huisarts verantwoordelijk voor de medische zorg. Wel zit hier een verschil in tussen verschillende huisartsen, de ene huisarts zal uit zichzelf informeren terwijl een andere wat meer afwachtend is op het moment dat de patiënt contact opneemt.
Wat een belangrijke taak is voor de huisarts is het geven van uitleg over de ziekte aan zowel de patiënt als de naasten. Ook kan hij bepaalde behandelingen in gang zetten, instructies geven die de mantelzorger kan uitvoeren en de psychische gezondheid van de verschillende betrokken partijen in de gaten houden.